Bệnh xơ gan mất bù, nguyên nhân và cách phòng tránh
Xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan, khi mô gan bị xơ hóa nghiêm trọng dẫn đến mất hoàn toàn khả năng bù trừ và điều hòa các chức năng quan trọng của cơ thể. Đây là tình trạng rất nguy hiểm, có thể đe dọa trực tiếp tính mạng nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh xơ gan mất bù, nguyên nhân và cách phòng tránh trong bài viết dưới đây
Xơ gan mất bù là gì?
Xơ gan mất bù là giai đoạn cuối cùng của quá trình xơ hóa gan, khi mà hơn 80% mô gan đã bị thay thế bởi mô xơ.
Lúc này, gan hoàn toàn mất khả năng thực hiện các chức năng quan trọng như:
Lọc và thải độc tố ra khỏi cơ thể
Điều hòa đường, mỡ, protein trong máu
Sản xuất các yếu tố đông máu
Tổng hợp albumin và globulin
Hậu quả là các chất độc, bilirubin, amoniac... tích tụ trong cơ thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như não gan, xuất huyết tiêu hóa, hôn mê và tử vong.
Những nguyên nhân chính gây xơ gan mất bù
Những tác nhân hay gặp nhất gây tổn thương gan dẫn đến xơ hóa và suy mất bù bao gồm:
Viêm gan virus mạn tính (viêm gan B, C...)
Lạm dụng rượu bia kéo dài nhiều năm
Tắc mật do sỏi hoặc khối u ác tính
Bệnh lý tích tụ đồng trong gan
Viêm gan tự miễn, xơ gan tự phát
Thuốc độc hại với gan như paracetamol liều cao
Ngoài ra, bệnh nhân bị bệnh gan nền như viêm gan, xơ gan mà không được điều trị đúng cách cũng có nguy cơ tiến triển thành giai đoạn xơ gan mất bù.
Dấu hiệu nhận biết xơ gan mất bù
Một số triệu chứng điển hình của bệnh ở giai đoạn này bao gồm:
Vàng da, vàng mắt: Do bilirubin tăng cao
Cổ trướng, bụng chướng to: Do gan không còn điều hòa được áp lực thẩm thấu máu
Xuất huyết tiêu hóa: Do giãn, vỡ tĩnh mạch thực quản, dạ dày
Não gan, hôn mê: Do tích tụ amoniac và các chất độc trong máu
Dễ bị nhiễm trùng, bội nhiễm
Tình trạng dinh dưỡng kém, suy kiệt nhanh chóng
Kèm theo các biểu hiện của bệnh gan nền như viêm gan, xơ gan...
Một số bệnh nhân có thể không có triệu chứng rõ rệt mà chỉ phát hiện tình cờ qua xét nghiệm. Do vậy, người có nguy cơ cao cần định kỳ kiểm tra để có biện pháp xử trí sớm.
Biến chứng nặng nề của xơ gan mất bù
Ảnh hưởng nguy hiểm nhất của bệnh là những biến chứng có thể dẫn đến tử vong như:
Xuất huyết tiêu hóa: ói, đi ngoài ra máu
Não gan, hôn mê gan
Nhiễm trùng huyết, nhiễm độc máu
Suy thận: Do hội chứng gan thận
Ung thư biểu mô tế bào gan
Nếu không được cấp cứu kịp thời, những biến chứng trên có thể dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn. Ngay cả khi qua khỏi giai đoạn cấp tính, người bệnh vẫn phải đối mặt với nguy cơ bị xơ gan hoàn toàn, ung thư gan, suy thận và tuổi thọ bị rút ngắn.
Cách phòng tránh xơ gan tiến triển thành giai đoạn mất bù
Để ngăn ngừa bệnh chuyển biến xấu và những biến chứng đáng sợ, người bệnh cần:
Bỏ hẳn rượu bia, thuốc lá và các tác nhân gây hại cho gan
Điều trị triệt để nguyên nhân: viêm gan virus, tắc mật, hội chứng chuyển hóa...
Dùng thuốc bảo vệ gan theo chỉ định của bác sĩ
Chế độ dinh dưỡng nghiêm ngặt, tránh đồ chiên xào, mỡ động vật
Tránh dùng các loại thuốc gây độc với gan như paracetamol, corticoid
Thăm khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh
Ngoài ra, những người có nguy cơ cao cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin
Quan hệ tình dục an toàn, tránh lây nhiễm bệnh
Không dùng chung đồ cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng...
Thường xuyên khám sức khỏe toàn diện.
Như vậy, xơ gan mất bù là giai đoạn rất nặng nề của xơ gan với nhiều biến chứng đe dọa tính mạng. Người mắc bệnh cần chủ động điều trị và phòng ngừa triệt để để ngăn chặn bệnh tiến triển, gia tăng tuổi thọ và chất lượng cuộc sống.