3 thủ phạm chính gây ung thư gan ở đàn ông Việt - Cách phòng tránh và điều trị hiệu quả
Ung thư gan là căn bệnh ung thư nguy hiểm, gây tử vong cao ở nam giới Việt Nam. Theo thống kê, cứ 100.000 nam giới thì có đến 40 người mắc bệnh ung thư gan, con số này cao ngang với các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc. Đây cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở cánh mày râu. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng báo động trên? Để tìm hiểu rõ hơn, chúng ta cùng tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế.
Tình hình mắc bệnh và tử vong do ung thư gan ở Việt Nam
Theo thống kê của Hội Ung thư Việt Nam do Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội đưa ra, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 10.000 ca mắc mới ung thư gan. Con số này đặt Việt Nam top đầu thế giới về tỷ lệ mắc bệnh.
Bệnh thường được phát hiện muộn ở giai đoạn cuối khi đã có các biểu hiện như gan to, bụng trướng nước, vàng da, mệt mỏi, chán ăn... Lúc này bệnh đã di căn, khó điều trị dẫn đến tỷ lệ tử vong cao. Theo thống kê, tỷ lệ sống trên 5 năm của bệnh nhân ung thư gan tại Việt Nam còn thấp so với các nước trên thế giới.
Những thủ phạm gây ung thư gan ở nam giới Việt
Theo Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, có 3 "thủ phạm" chính dẫn đến gia tăng số lượng bệnh nhân ung thư gan nguy kịch tại Việt Nam là:
- Vi rút viêm gan B và C: Việt Nam thuộc vùng dịch viêm gan, từ 10-20% dân số nhiễm viêm gan B mãn tính, chưa kể viêm gan C cũng chiếm tỷ lệ đáng kể. Cứ 100 bệnh nhân ung thư gan thì có cơ 80 bệnh nhân bị viêm gan B mãn tính, 20 bệnh nhân viêm gan C.
- Lạm dụng rượu bia: Nam giới Việt thường có thói quen uống rượu bia kéo dài và nhiều. Điều này dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ, xơ gan, từ đó hình thành các khối u ác tính.
- Tiếp xúc với aflatoxin có trong lạc, hạt điều và ngô bị nấm mốc, ngũ cốc bị ẩm: Khi kết hợp với các yếu tố trên, aflatoxin gây hại cho gan sinh ra các u bướu độc hại.
Triệu chứng ban đầu của ung thư gan
Ở giai đoạn sớm, ung thư gan có ít triệu chứng hoặc không có triệu chứng. Các biểu hiện có thể gặp là chán ăn, mệt mỏi, đau tức hạ sườn phải, khó tiêu... Do đó, bệnh thường phát hiện muộn ở giai đoạn nguy kịch mới được khám phát hiện.
Để chẩn đoán sớm ung thư gan, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu AFP, kháng nguyên HBsAg. Nếu các chỉ số này tăng cao thì có thể nghi ngờ mắc bệnh. Siêu âm, chụp CT scanner gan cũng giúp phát hiện sớm các khối u.
Phòng ngừa ung thư gan như thế nào?
Theo các chuyên gia, biện pháp tốt nhất để phòng tránh ung thư gan là:
- Tiêm phòng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B, tránh lây nhiễm qua đường tình dục
- Điều trị triệt để khi mắc viêm gan B hoặc C
- Giới hạn uống rượu bia, không sử dụng quá nhiều
- Kiêng các thực phẩm nghi ngờ nhiễm nấm mốc như lạc, hạt điều, ngô...
Ngoài ra, nam giới có nguy cơ cao (từng mắc viêm gan, uống nhiều rượu, có người thân mắc bệnh...) cần khám sàng lọc định kỳ 6-12 tháng/lần
Điều trị ung thư gan
Điều trị ung thư gan phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, tuổi và sức khỏe tổng quát của người bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
- Phẫu thuật cắt bỏ khối u: áp dụng khi phát hiện ở giai đoạn sớm, khối u còn nhỏ và chưa di căn. Sau phẫu thuật bệnh nhân có thể được điều trị hóa chất hoặc xạ trị bổ trợ.
- Ghép gan: là phương pháp duy nhất có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh. Tuy nhiên, tìm được nguồn gan hiến khó khăn, chi phí cao nên ít áp dụng.
- Xạ trị: sử dụng tia phóng xạ tiêu diệt tế bào ung thư. Phối hợp với các phương pháp điều trị khác giúp kéo dài thời gian sống và cải thiện triệu chứng.
- Hóa trị: dùng thuốc kháng ung thư tiêu diệt tế bào ác tính. Có thể áp dụng đơn độc hoặc kết hợp với các phương pháp trên.
Ngoài ra, người bệnh cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập luyện nhẹ nhàng để nâng cao thể trạng, tâm lý, giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn.
Ung thư gan đang là vấn nạn lớn đối với nam giới Việt Nam. Nguyên nhân chính dẫn đến gia tăng số ca mắc và tử vong do bệnh là viêm gan virus, lạm dụng rượu bia và tiếp xúc aflatoxin. Do thiếu triệu chứng đặc hiệu ở giai đoạn sớm nên bệnh thường phát hiện muộn.
Để ngăn chặn tình trạng này, mọi người cần nâng cao ý thức phòng bệnh, khám sức khỏe định kỳ, kiêng rượu bia và thực phẩm nghi ngờ nhiễm độc. Bên cạnh đó, ngành y tế cũng cần có chiến lược đầu tư để nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, từ đó giúp bệnh nhân ung thư gan được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.