Viêm gan B: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng gan phổ biến do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Đây là loại virus gây viêm gan nguy hiểm, có khả năng lây truyền cao qua đường máu hoặc dịch tiết cơ thể. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 8-10% dân số mắc viêm gan B, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được điều trị.
Tình trạng bệnh nhân băn khoăn “viêm gan B tự khỏi được không” là điều dễ hiểu. Thông thường, viêm gan B có thể tự khỏi ở giai đoạn cấp tính. Tuy nhiên khi chuyển sang mãn tính, virus vẫn âm thầm tồn tại trong cơ thể, gây ra nhiều biến chứng nặng nề như xơ gan, thậm chí ung thư gan.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về viêm gan B, từ đó giúp mọi người nắm được cách phòng tránh và xử lý bệnh một cách hiệu quả nhất.
Viêm gan B là gì?
Viêm gan B là tình trạng nhiễm trùng gan do vius viêm gan B gây ra. Khi virus xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ đi vào gan và nhân lên, kích thích hệ miễn dịch tạo ra phản ứng viêm. Đây là căn bệnh gan phổ biến, chiếm khoảng 1/3 số ca mắc viêm gan virus trên toàn thế giới.
Bệnh thường diễn tiến qua hai giai đoạn:
Giai đoạn cấp tính: Xuất hiện các triệu chứng rõ ràng, kéo dài trong vòng 6 tháng. Lúc này hệ miễn dịch có khả năng đào thải hết virus, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, một số ít trường hợp bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính.
Giai đoạn mãn tính: Xuất hiện khi virus viêm gan B không thể bị đào thải hoàn toàn khỏi cơ thể sau 6 tháng. Lúc này virus vẫn âm thầm nhân lên và hoạt động, dẫn tới tổn thương gan nghiêm trọng, có thể biến chứng thành xơ gan, ung thư gan. Giai đoạn này có thể kéo dài cả đời nếu không được điều trị.
Triệu chứng của bệnh viêm gan B
Các dấu hiệu điển hình của viêm gan B bao gồm:
- Đau tức vùng gan: Do gan bị sưng, viêm nhiễm.
- Nước tiểu sậm màu: Biểu hiện gan gặp vấn đề.
- Sốt: Phản ứng của cơ thể đối phó với virus xâm nhập.
- Đau khớp, mệt mỏi, chán ăn: Do cơ thể suy kiệt vì chiến đấu với virus.
- Buồn nôn, nôn ói: Hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng.
- Da và mắt vàng: Do nồng độ bilirubin (chất màu vàng trong máu) tăng cao.
- Nước tiểu sẫm màu cũng là dấu hiệu cho thấy vấn đề ở gan
Các triệu chứng thường nhẹ và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác. Vì vậy, nếu nghi ngờ mắc viêm gan B, bệnh nhân cần đến bệnh viện khám để được chẩn đoán xác định. Xét nghiệm máu là cách chính xác nhất để xác nhận bệnh.
Nguyên nhân và cơ chế lây nhiễm
Nguyên nhân chính dẫn đến viêm gan B là do virus HBV xâm nhập và nhân lên trong gan. Đây là loại virus có sức đề kháng mạnh, có thể tồn tại ngoài cơ thể hàng tuần.
Bệnh lây qua đường máu và chất dịch cơ thể người bệnh như:
- Quan hệ tình dục không an toàn
- Truyền máu
- Sử dụng chung kim tiêm, bơm kim tiêm
- Từ mẹ sang con (trong quá trình mang thai, sinh nở)
- Dùng chung dao cạo, bàn chải đánh răng, kéo cắt móng tay...
Virus viêm gan B có tỷ lệ lây nhiễm rất cao, chỉ cần 0,0000001 ml máu nhiễm bệnh là đủ để lây cho người lành.
Viêm gan B tự khỏi được không?
Viêm gan B có thể tự khỏi được ở giai đoạn cấp tính khi hệ miễn dịch làm sạch được virus khỏi cơ thể. Thời gian này kéo dài khoảng 3-6 tháng sau khi nhiễm bệnh.
Tuy nhiên, đối với viêm gan B mãn tính, virus sẽ âm thầm tồn tại trong cơ thể và tấn công gan của bạn. Những biến chứng nguy hiểm có thể xuất hiện như:
- Xơ gan: Lượng mô sẹo dần thay thế mô gan, ảnh hưởng chức năng và tình trạng gan.
- Ung thư gan: Nguy cơ ung thư gan tăng gấp 20-200 lần so với người bình thường.
- Bệnh về thận
- Suy dinh dưỡng
Do đó, với viêm gan B mãn tính, bệnh nhân cần điều trị thường xuyên để ức chế sự phát triển của virus và ngăn ngừa biến chứng.
Một số cách phòng ngừa viêm gan B hiệu quả
Hiện nay, tiêm phòng vắc xin là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng viêm gan B. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus, ngăn chặn nhiễm bệnh. Vì vậy, tất cả người dân trong độ tuổi quy định đều nên tiêm đầy đủ 3 mũi vắc xin phòng viêm gan B.
Bên cạnh đó, một số biện pháp phòng ngừa cần thực hiện khác gồm:
- Hạn chế sử dụng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kéo cắt móng... để tránh lây nhiễm qua vết thương hở.
- Không dùng chung bơm kim tiêm với người khác. Kiểm tra kỹ các dụng cụ y tế trước khi sử dụng.
- Sử dụng bao cao su để phòng lây truyền qua đường tình dục.
- Khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm gan, tầm soát viêm gan B.
- Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn uống, sau khi vệ sinh và tiếp xúc với người bệnh.
Viêm gan B là căn bệnh gan nguy hiểm do virus gây ra. Bệnh có thể tự khỏi ở giai đoạn cấp tính nhưng chuyển biến xấu nếu trở thành mãn tính. Vì vậy, điều quan trọng là phòng ngừa bằng cách tiêm phòng vaccine, thực hiện các biện pháp phòng tránh an toàn, khám sức khỏe định kỳ. Nếu nghi ngờ mắc bệnh cần đến bệnh viện khám, xét nghiệm kịp thời.